ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟ ΣΕΝΤΟΥΚΙ ®

Νέο απόκτημα στην συλλογή μου ένας CHALCANTHITE η αλλιώς η γνωστή Γαλαζόπετρα (θεϊκός χαλκός σε πέτρα)
Παραθέτω μερικές φωτογραφίες:

Τα serial numbers.... ελληνιστί οι αριθμοί σειράς των χαρτονομισμάτων για πολλά χρόνια δεν μας ένοιαζαν και πολύ...
Ήταν στα χαρτονομίσματα για λόγους καθαρά λογιστικούς (για να καταγράφονται) αλλά και ασφαλείας φυσικά...!!!

Όταν κάποιος ξεκινούσε καλά με την συλλογή χαρτονομισμάτων.... το πολύ να έβλεπε από τον αριθμό σειράς αν κάποιο χαρτονόμισμα είναι αντικατάστασης.... (replacement), και τα συνεχόμενα νούμερα…(consecutive numbers)…

Όμως... οι αμερικάνοι άρχισαν να βλέπουν στους αριθμούς άλλα πράγματα που έκαναν κάποια χαρτονομίσματα μοναδικά, σπάνια, περιζήτητα, και κάποιοι συλλέκτες έκαναν σαν τρελοί για να τα αποκτήσουν...

Ποιος ξέρει... μπορεί να ήταν ένα κόλπο των ντίλερ για να πουλάνε παραπάνω κάποια χαρτονομίσματα... αλλά έπιασε! φυσικά... περισσότερο διαδεδομένο είναι στα αμερικάνικα δολάρια... αλλά σιγά σιγά..

Υπάρχουν και συλλέκτες που άρχισαν να ψάχνουν και άλλα... ξένα χαρτονομίσματα με τέτοιους περιέργους αριθμούς σειράς!
Ίσως είναι καλή ιδέα να τους μάθουμε και εμείς για κάθε ενδεχόμενο.... Μην ξεχνάμε ότι και στα ελληνικά χαρτονομίσματα συναντάμε τέτοιου είδους παράξενους αριθμούς....

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν την περιήγηση μας στις κατηγορίες αυτών των περιέργων αριθμών σειράς... ναι... οι αμερικανοί συλλέκτες έχουν κατηγοριοποιήσει τις ποικιλίες των Fancy Serial Numbers... όπως τους λένε....

1) Low serial number : Εδώ έχουμε τους αριθμούς που είναι όσο το δυνατόν μικρότεροι και πιο κοντά στα πρώτα χαρτονομίσματα που έχουν βγει...
παράδειγμα είναι το 0000016, ή το 0000007.
Όσο ποιο μικρός τόσο ποιο καλά! Προσοχή σε αυτό όμως.... πάντα να το ελέγχεται ανάλογα με το πόσα νούμερα είναι ο αριθμός σειράς... γιατί σε άλλες χώρες είναι μικρός και σε άλλες μεγάλος! Σε ένα πενταψήφιο... το 00900... δεν είναι και τόσο μικρό....
Ανάλογα... άντε να πάτε μέχρι 3ψήφιο... όταν ο αριθμός σειράς είναι 6ψήφιος... αλλά μικρός 3ψήφιος.... όχι κοντά στο 1000..

2) Number one serial number : Φυσικά πρόκειται για σπανιότητα μιας και είναι το πρώτο χαρτονόμισμα της σειράς! παράδειγμα.... 0000001. Το καλύτερο εδώ είναι να βρεις το πρώτο χαρτονόμισμα της πρώτης σειράς... μιας και θα είναι το πρώτο χαρτονόμισμα που κόπηκε! Φυσικά είναι σχεδόν αδύνατο.....

3) High serial number : Σε αντίθεση με τα πρώτα... εδώ μαζεύεται ο αριθμός σειράς που είναι ποιο μεγάλος και όσο ποιο κοντά στο τέλος της αρίθμησης γίνεται! παράδειγμα.... 9999995....

4) Change over serial number : Είναι το τέλειο του high serial number.... είναι το τελευταίο χαρτονόμισμα της σειράς! Το αμέσως επόμενο είναι άλλη σειρά... με άλλο γράμμα! παράδειγμα.... 9999999. Το καλύτερο εδώ είναι να βρεις το τελευταίο χαρτονόμισμα της τελευταίας σειράς...μιας και είναι το τελευταίο γενικά.... αλλά... είναι απίστευτα δύσκολο έως σχεδόν αδύνατο…!

5) Solid serial number : Εδώ έχουμε αριθμό σειράς αποτελούμενο από το ίδιο ψηφίο! Παράδειγμα... 1111111, 2222222, 3333333.... κάθε σειρά έχει 9 τέτοια χαρτονομίσματα μόνο.... οπότε αντιλαμβάνεστε και τον βαθμό δυσκολίας τους...

6) Semi solid serial number : Εδώ έχουμε αριθμούς σειράς που παραλίγο να ήταν solid serial numbers.... παράδειγμα.... 5555505, ή 222223 κτλ.... Εδώ θέλουμε προσοχή... γιατί αν είναι περισσότερα τα ψηφία που αλλάζουν.... το πράγμα ξεφεύγει....και χάνεται το πράγμα….δεν είναι πια της κατηγορίας αυτής αλλά απλό κοινό χαρτονόμισμα…

7) Binary serial number : Εδώ ο αριθμός σειράς αποτελείτε από μόνο 2 ψηφία που "παίζουν" αναμεταξύ τους... παράδειγμα... 252255.... όπως βλέπετε στο παράδειγμα, έχουμε αριθμό σειράς 6ψήφιο αλλά να τον αποτελούν μόνο 2 διαφορετικά ψηφία....

8) Τrue Binary serial number : Αυτός είναι το κανονικο binary... μιας και θα αποτελείτε μόνο από το 1 και το 0. Παράδειγμα....11010100

9) Doubles : Εδώ έχουμε ζευγάρια ίδιων αριθμών να αποτελούν τον αριθμό σειράς… παράδειγμα…. 228855

10) Repeater serial number : Εδώ έχουμε σειρά αριθμών που επαναλαμβάνονται εντός του αριθμού σειράς…. Παραδείγματα…. 535353, 12341234, 75475475.

11) Supper Repeater serial number : Εδώ κανονικά πάει το πρώτο μου παράδειγμα του 10)…. Δηλαδή super repeater είναι το 63636363…. Άρα το super repeater καθίσταται υποκατηγορία του 10)….

12) Bookends : Εδώ οι πρώτοι αριθμοί είναι ίδιοι με τους τελευταίους… παράδειγμα 639563, 25983625. Είναι από τους πολύ εύκολους περιέργους αριθμούς σειράς… και χωρίς μεγάλη αξία…

13) Ladder : Εδώ έχουμε τους αριθμούς να ανεβαίνουν ή να κατεβαίνουν σαν σκάλα… παράδειγμα… 0123456, ή 7654321 κτλ… η αύξηση ή μείωση πρέπει να είναι τέλεια! Δεν πρέπει να παρεμβάλλεται άλλος αριθμός και να χαλάει το σύνολο.

14) Partial Ladder : Εδώ … πήγαινε να γίνει ladder αλλά.. στο τέλος μας τα χάλασε λίγο… παράδειγμα… 12345630, ή 98765431….

15) Radar serial number : Εδώ έχουμε το εξής παράξενο… ο αριθμός ανεβαίνει και μετά κατεβαίνει αλλά με τα ίδια ψηφία! Παράδειγμα… 43788734, 123454321 κτλ….

16) Super Radar serial number : Εδώ είναι το τέλειο… radar… πχ… 2000002, 30000003…. Μιλάμε για υποκατηγορία του 15)

17) Double Quad : Τι έχουμε εδώ; 2 Τετράδες αριθμών που η κάθε μια να είναι από 1 ψηφίο επαναλαμβανόμενο… παράδειγμα… 77776666.

18) Υποκατηγορία του 17)…. Αν ο αριθμός σειράς είναι 6ψήφιος (μη αμερικάνικα χαρτονομίσματα… λογικά ...γι αυτό και δεν το αναφέρουν οι αμερικάνοι…), να είναι από 2 τριάδες…..

19) Seven of a kind Εδώ άρχισαν να το γυρνάμε στην χαρτοπαιξία…. Όπως λέει και ο τίτλος… εδώ έχουμε 7 ίδιους αριθμούς… παράδειγμα…. 55545555…. Όπως βλέπετε.. εδώ μπορεί να παρεμβάλλεται άσχετος αριθμός μιας και βλέπουν τον αριθμό σειράς σαν κάτι γενικό…. Πρέπει να αναφέρω ότι έχω δει κάποιους αριθμούς να τους ονομάζουν…fullhouse κτλ…όπως στο πόκερ… εντάξει…. Ήμαρτον…..!!!!!

20) Seven in a row : Εδώ έχουμε 7 ίδια ψηφία στην σειρά! Παραδείγματα… 98888888, ή 66666665…

21) Consecutive serial numbers : Εδώ είναι τα γνωστά μας συνεχόμενα νούμερα… συνήθως τα βρίσκουμε σε ολοκαίνουργιες δεσμίδες…παραδείγματα… 546879, 546880, 546881….

22) Progresive numbers in sets : Αυτό είναι πολύ δύσκολο να το φτιάξεις… και ναι.. το φτιάχνεις μόνος σου… κάνεις εσύ σετάκι με μια περίεργη αύξηση του αριθμού από low number μέχρι να γίνει solid…θα καταλάβετε καλύτερα στο παράδειγμα…… 0000003, 0000033, 0000333, 0003333, 0033333, 0333333, 3333333. χαμός δηλαδή……

23) Special Date serial number : Εδώ είναι μια γενική κατηγορία με αρκετές υποκατηγορίες… εδώ είναι για χαρτονομίσματα με αριθμούς σειράς που είναι ημερομηνίες σημαδιακές… είτε κάποιες εθνικές εορτές, επέτειοι (πχ… 9/11) κτλ… είτε περισσότερο προσωπικές όπως η ημερομηνία γέννησης σας… γάμου, σχέσης, γέννησης-βάπτισης- γιορτής- γάμος των παιδιών σας…. Κτλ… μπορεί επίσης να είναι κάποιος σημαντικός αριθμός πχ.. τηλεφώνου (αν και δεν τα καθιστά αυτά συλλεκτικά για όλους….έτσι;;). Οι αμερικάνοι στις ημερομηνίες βάζουν πρώτα τον μήνα… οπότε… αν κάποιος γεννήθηκε 20 Νοεμβρίου του 1980…. Αυτοί θα το δουν σαν 11201980 ενώ εμείς θα ψάχνουμε το 20111980 (ή 201180). Ανάλογα όπως θέλετε ακολουθάτε…

24) Σημαντική υποκατηγορία του 23)…. Είναι χαρτονομίσματα που θα δείτε να πουλιούνται σαν τα τυχερά του τρέχοντος έτους! Αυτά ξεκινούν ή τελειώνουν με την χρονιά εκείνη…. Τι εννοώ…. Ο αριθμός μπορεί να είναι 20125698745 ή 56987452012 για φέτος…. Έβαλα με ποιο σκούρο την χρονιά για να φαίνεται…. Συνήθως όμως μαζεύουν το χαρτονόμισμα όπου το έτος είναι στην αρχή του αριθμού σειράς… Τώρα.. αν καταφέρεται να βρείτε χαρτονόμισμα όπου η αρχή είναι ?το 2012 και το τέλος το 2011… προσκυνώ!!!  Είναι το τέλειο του… μιας και είναι ο χρόνος που φεύγει και ο νέος που έρχεται…

25) Lucky seven Σημείωση…… οι αμερικάνοι θεωρούν το 7 σαν πολύ τυχερό… οπότε πολλές φορές το solid 7777777 θα το δείτε σαν lucky 7 ….καμιά φορά…. Έχει και λιγότερα 7ρια…. Στην αρχή του αριθμού συνήθως… γενικά πρέπει να είναι μαζί… όχι σκόρπια στον αριθμό σειράς..….

26) Replacement / STAR notes : Τα συγκεκριμένα είναι τα λεγόμενα αντικατάστασης! Όταν ένα χαρτονόμισμα φθαρεί, καταστραφεί ή βγει ελαττωματικό, εκτυπώνουν ένα άλλο με τον ίδιο αριθμό σειράς με το κατεστραμμένο αλλά βάζουν κάποιο σημάδι για να το ξεχωρίζουν…. Αυτό μάλλον για λόγους καταγραφής… στην Ελλάδα είναι η σειρά 00Α, στις ΗΠΑ όμως βάζουν ένα αστέρι είτε μπροστά είτε πίσω του αριθμού σειράς! (παλιά νομίζω ήταν μπροστά… και τώρα πίσω.) ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Έχει επικρατήσει ότι το Ζ είναι σε ξένα κράτη ο κωδικός αντικατάστασης… ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ!!! Στην Γερμανία με τα μάρκα από το 1960 και μετά.. πχ… είναι το Ζ (+ κάποιο άλλο γράμμα), αλλά και το Υ.
Στην Κίνα μου είχαν πει ότι είναι το J…. Αν θυμάμαι καλά…ή το Ι…..
Και υπάρχουν και άλλοι κωδικοί να το δείχνουν ανάλογα με το κράτος… και μερικές φορές… έχουν ειδικό γράμμα ανάλογα την ονομαστική αξία του χαρτονομίσματος της σειράς! (το έχω δει σε αφρικανικά χαρτονομίσματα…) Άλλο είναι το γράμμα αντικατάστασης για το 500, άλλο για το 1000….άλλο για το 5000….. σε κάποιες χώρες που υπάρχουν 3 γράμματα και μετά ο αριθμός… (πχ Καναδάς), αν δεν κάνω λάθος…το τρίτο γράμμα αν είναι Χ είναι αντικατάστασης! Επίσης.. πολλά κράτη δεν κρατούν το ίδιο σύστημα πάντα…. Άλλο είχαν παλιά και άλλο τώρα… πχ.. ο Καναδάς είχε το αστέρι και τώρα το τρίτο γράμμα να είναι Χ…..
Στα της Αιγύπτου…οι σειρές αντικαταστάσεις ορίζονται με αριθμούς πχ… 100, 200, 300… πριν από τον αριθμό σειράς…(υπάρχει ένας αριθμός με μια κάθετο και ένα αραβικό γράμμα….πριν τον αριθμό σειράς..)
Οπότε πρέπει να το ψάξετε λίγο το θέμα…
Δεν είναι και το ευκολότερο να τα βρείτε αυτά… αλλά….


Τώρα……. Να ξέρεται ότι πολλές φορές έχουμε ένα συνδυασμό των κατηγοριών σε ένα αριθμό σειράς! Μερικά παραθέτω παρακάτω…με παραδείγματα προς καλύτερη κατανόηση…

1) RADAR / REPEATER ……………. 12211221 ή 12341234
2) RADAR / BINARY / BOOKEND.... 4477744
3) NEAR SOLID / RADAR ………..... 33388333
4) BOOKEND / LADER …………….. 00123400
5) REPEATER / DOUBLES ………… 33663366
6) LADER / DOUBLES ……………... 11223344
7) SPECIAL DATE / REPEATER …... 19751975
8) BOOKEND / RADAR / BINARY / LOW SERIAL ……..00088000

Φυσικά αυτοί είναι μόνο μερικοί συνδυασμοί……

Όπως ανάφερα ξανά… αυτά είναι περισσότερο για τα αμερικάνικα χαρτονομίσματα… αλλά πολλές κατηγορίες ισχύουν και τα ξένα χαρτονομίσματα… ενώ άλλες κατηγορίες αλλάζουν ελάχιστα για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν….

Πολλές φόρες θα δείτε να πωλούνται χαρτονομίσματα και αναφέρουν ότι ο αριθμός σειράς είναι… near… κοντά σε μια κατηγορία… ή partly…. Εν μερει από κάποια κατηγορία που αναφέρεται εδώ…
Δεν μιλώ για χαρτονομίσματα που μπορούν να μπουν στις κατηγορίες 6 και 14 αλλά για χαρτονομίσματα που μπορεί να έχουν 3-4 από τους 7 αριθμούς να πλησιάζουν ελάχιστα μια κατηγορία… και έτσι το προσθέτουν οι πωλητές προσπαθώντας να τα πουλήσουν… είτε πιο ψηλά είτε απλά να τα ξεφορτωθούν …. Μην μασάτε εκεί… αν είναι 2-3 αριθμοί… μπορεί να έχετε τέτοιο χαρτονόμισμα και στο πορτοφόλι σας… δεν είναι κάτι ιδιαίτερο…….

Γενικά δεν είναι πολύ εύκολα να βρούμε χαρτονομίσματα με τέτοιους αριθμούς σειρών, τουλάχιστον για κάποιες κατηγορίες..(ΟΧΙ για όλες!) … κάποια από αυτά δε, είναι σπανιότητες και ακριβά κομμάτια…

Τέλος… μια άσχετη πληροφορία….. σε μερικά κράτη που δεν βλέπουμε ημερομηνία πάνω του… ο αριθμός σειράς μας λέει ποια χρονιά εκτυπώθηκε το χαρτονόμισμα…
Στα πολυμερή χαρτονομίσματα της Αυστραλίας σαν παράδειγμα… ή στα νέα Lei της Ρουμανίας… οι 2 πρώτοι αριθμοί είναι και η χρονιά που κόπηκε το χαρτονόμισμα… και κανονικά μαζεύονται με την χρονιά… πχ… αν το χαρτονόμισμα κόπηκε το 2005 ο αριθμός σειράς τους θα ξεκινάει από το 05.

Στα Σουηδικά που έχουν τώρα… το πρώτο ψηφίο είναι το ίδιο με το τελευταίο ψηφίο της χρονιάς που κόπηκε… πχ… αν κόπηκε το 2005 το χαρτονόμισμα θα έχει αριθμό σειράς που θα ξεκινάει από το 5.

Στα Αιγυπτιακά… των παλαιοτέρων σειρών… θα βλέπατε να έχει ένα άλλο αριθμό με πολύ μικρά σε μέγεθος ψηφία… εκεί κρυβόταν η ακριβής ημερομηνία (μέρα, μήνας, χρόνος) κοπής του χαρτονομίσματος….(δεν αναφέρομαι στα μεταγενέστερα που άρχισαν να το κάνουν περισσότερο ευκρινές…. Πχ 2007/5/5, αλλά ούτε και στα παλιά πριν του 1980 που είχαν ημερομηνία..) Αλλά τα ψηφία δεν ήταν στην σειρά…. Πχ…. Μπορεί να δείτε να γράφει στα αραβικά…. 820116… σημαίνει ότι το χαρτονόμισμα κόπηκε στις 20/11/86…. Και εκεί συναντάμε πάρα πολλές διαφορετικές ημερομηνίες… Αλλά… αυτό είναι μια άλλη ιστορία…

Καλό είναι να προσέχετε καλά τους αριθμούς σειράς ακόμα και στο χρώμα! Σε κάποιες χώρες… ο αριθμός έχει διαφορετικό χρώμα για να δείχνει πότε… κόπηκε… ή ότι είναι αναμνηστικό ή ειδική κοπή… απλό παράδειγμα είναι τα Ιαπωνικά χαρτονομίσματα που είναι εν κυκλοφορία τώρα (νέα και παλαιότερη σειρά..).

Εν κατακλείδι… καλό είναι να μελετάτε τα χαρτονομίσματα που έχετε… μην είστε τόσο σίγουροι ότι βγαίνουν ολοκληρωμένες σειρές… εννοώ μέχρι το 999999, αλλά επίσης μην είστε σίγουροι ότι βγαίνουν και όλα τα γράμματα… (στα λατινικά από το Α μέχρι το Ζ…). Υπάρχουν χαρτονομίσματα που έχουν μέχρι και σπάσιμο στην σειρά… και κάτι μπορεί να αλλάζει στο χαρτονόμισμα… (υπογραφή, υδατόσημο…) Παραδείγματος χάρη… σε Τούρκικα χαρτονομίσματα βλέπουμε πολύ συχνά σπάσιμο τέτοιο ή κόψιμο.... με μια σειρά πχ… Α 01 ΧΧΧΧΧΧ να είναι μέχρι το Α20 ΧΧΧΧΧΧ, μετά το αμέσως επόμενο νούμερο… (είτε σε Α21 είτε σε Α20 ΧΧΧΧΧΧ+1) να είναι με άλλη υπογραφή! Το ίδιο μπορεί να παίζει με το υδατόσημο… και ύστερα πχ στο Α50 ΧΧΧΧΧΧ και μετά πάλι να γίνεται με το υδατόσημο που ξεκίνησε…. Πανικός…. Με λίγα λόγια! Ίσως και γι αυτό τον λόγο οι τούρκοι συλλέκτες μαζεύουν τα χαρτονομίσματα τους ανά γράμμα σειράς, και επίσης με τα σπασίματα αλλά και κάποιες άλλες ποικιλίες στο σχέδιο που δεν είναι του παρόντος να αναφέρω...

ΠΗΓΗ: NMS

Όλοι θα έχετε ακούσει τους όρους… ΒΜΑ ή ΒΑF για κάποια χαρτονομίσματα…
Μάλιστα κάποια από αυτά.. έχουν και ιδιαίτερο ελληνικό ενδιαφέρον μιας και κυκλοφόρησαν για κάποιο διάστημα κι εδώ… ενώ ένα δοκίμιο τους… φέρει και το όνομα της χώρας μας πάνω του!!

Ας δούμε λοιπόν τι σημαίνουν τα αρχικά αυτά…

ΒΜΑ βγαίνει από το British Military Authority! (Βρετανική Στρατιωτική Αρχή)
ΒΑF βγαίνει από το British Armed Forces (Βρετανικές Ένοπλες Δυνάμεις) και είναι η μετεξέλιξη των ΒΜΑ.

Πρώτα λοιπόν βγήκαν τα ΒΜΑ… ήταν μια σειρά που αποτελούνταν από τα εξής χαρτονομίσματα…

6 πέννες, 1 σελίνι, 2 σελίνια και 6 πέννες (2 ½ σελίνια δηλαδή), 5 σελίνια, 10 σελίνια και 1 λίρα!

Αυτά εκδόθηκαν για τις πληρωμές των βρετανικών στρατευμάτων που πολεμούσαν τον Ρόμελ το 1943, στην βόρειο Αφρική! Οπότε λογικά εκδόθηκαν το 1942.

Τα βρετανικά στρατεύματα αποτελούνταν από στρατιώτες από διάφορες χώρες της βρετανικής αυτοκρατορίας…εκτός της Αγγλίας! από ινδούς , καναδούς, αυστραλούς, νεοζηλανδούς, νοτιοαφρικάνικους… που να πληρώνονταν στο νόμισμα της χώρας τους;
Εκτός αυτού… επειδή τα πράγματα ήταν ακόμα ρευστά.. δεν ήθελαν με κανένα τρόπο να πέσουν τα χρήματα στα χέρια του εχθρού… που αυτό θα ήταν και καταστροφικό για το κράτος αλλά και θα χρησιμοποιούσαν τα δικά τους χρήματα.. εναντίον τους!! Για τον ίδιο λόγο… και οι αμερικανοί είχαν εκδώσει ειδική τύπωση δολαρίων με κίτρινη σφραγίδα… έτσι ώστε.. αν γινόταν κάτι στραβό.. αμέσως τα απέσυραν από την κυκλοφορία!

Εκτός αυτού, έτσι διασφάλιζαν ότι οι οικονομίες των υπό κατοχή κρατών θα συνέχισε χωρίς προβλήματα.. μιας και πάντα υπήρχε ο κίνδυνος μαύρης αγοράς ανάμεσα σε στρατιώτες και κατοίκους των υπό κατοχή χωρών… έτσι αυτά τα χαρτονομίσματα κυκλοφορούσαν και περνούσαν μόνο σε καντίνες και καταστήματα του στρατού!

Τα χαρτονομίσματα αυτά χρησιμοποιήθηκαν και στην Σικελία.. και Ιταλία… μετά την απόβαση εκεί.. και αργότερα στην Ελλάδα για σύντομο χρονικό διάστημα!

Ειδικά δε στα Δωδεκάνησα από την απελευθέρωση μέχρι την ενσωμάτωση με την Ελλάδα…ήταν το επίσημο μέσο συναλλαγής παντού… (και ανάμεσα στους κατοίκους πια..) μιας και οι ιταλικές αλλά και ροδιακές λιρέτες είχαν μαζευτεί και καταστραφεί ενώ και τα στοκ χαρτονομισμάτων και γραμματοσήμων του ιταλικού καθεστώτος τα έκαψαν! (έγκλημα!!!!! Γι αυτό δεν είναι εύκολα τα ροδιακά χαρτονομίσματα!).

Φυσικά.. η ιστορία τους δεν τελείωσε με την ενσωμάτωση.. αλλά το 1956 στάλθηκαν στην Κύπρο! Δεν γνωρίζω αν ήταν κανονικής κυκλοφορίας εκεί.. ή απλά ήταν κυκλοφορούντα εντός στρατοπέδων, στις βρετανικές καντίνες του στρατού!

Σε αυτά τα χαρτονομίσματα οφείλω να πω ότι θα δείτε κάποια να έχουν «καταστραφεί» από πολλές υπογραφές κι αφιερώσεις…. Όχι… δεν είναι του πεταμάτου… ίσα ίσα!!
Αυτά είναι σουβενίρ του πολέμου.. όπου οι στρατιώτες υπέγραφαν ή έγραφαν κάτι πάνω σε ένα χαρτονόμισμα.. για να θυμούνται την φιλία που είχαν αναπτύξει.. ή το ότι πολέμησαν μαζί…. Πολλοί συλλέκτες τα ψάχνουν.. κι αν κάποια υπογραφή ανήκει σε κάποιο διάσημο, το χαρτονόμισμα είναι κατά πολύ ακριβότερο του κανονικού!!

Τώρα.. στα χαρτονομίσματα της 1 λίρας.. είχαν φτιαχτεί και κάποια με μία ιδιαιτερότητα... είχαν πάνω τους μια επιτύπωση που ανάφερε συγκεκριμένο κράτος! Ήθελαν να κυκλοφορήσει εκεί… αλλά τελικά αυτό δεν έγινε, οπότε τα επισημασμένα αυτά χαρτονομίσματα δεν κυκλοφόρησαν ποτέ! Αποτελούν μεγάλη σπανιότητα και αυτό έχει και επίδραση και στην τιμή τους!

Οι επισημάνσεις ήταν…
ΒULGARIA όπου είναι γνωστά μόλις 25 τεμάχια της 1 λίρας,
FRANCE όπου είναι γνωστά μόλις 50 τεμάχια,
GREECE όπου είναι γνωστά μόλις 25 τεμάχια! Μάλιστα στον κατάλογο του Ταρασουλέα αναφέρονται και οι αριθμοί σειράς τους… από το 39Ζ000026 έως το 39Ζ000050.

Οι 6 πέννες μέχρι και τα 5 σελίνια έχουν γραμμή ασφαλείας, και τον βρετανικό θυρεό, ενώ τα 10 σελίνια και η 1 λίρα είχαν γραμμή ασφαλείας, αγγλικό θυρεό αλλά και υδατόσημο με την Αθηνά!.

Γενικά η σειρά του 1943 εκδόθηκε με σκοπό να κυκλοφορήσει στην Tripolitania, την Μαδαγασκάρη, Γαλλική Βόρεια Αφρική, την Ιταλία, τα βαλκάνια και την Ελλάδα.

Τελικά.. για την Τριπολιτάνια (ήταν περιοχή στην Βόρεια Λιβύη… και αν δεν κάνω λάθος ήταν αυτόνομη κατά κάποιο τρόπο… όταν την είχαν οι Ιταλοί.. ) το 1943 κόπηκε ξεχωριστή σειρά χαρτονομισμάτων! Σε αυτά.. ενώ μοιάζουν με τα ΒΜΑ… δεν αναφέρουν επακριβώς τον ίδιο τίτλο αλλά το Military Authority in Tripolitania!

Οι ονομαστικές τους αξίες ήταν : 1 λίρα, 2 λίρες, 5 λίρες, 10 λίρες, 50 λίρες, 100 λίρες, 500 λίρες και 1000 λίρες! Φυσικά δεν μιλάμε για αγγλικές λίρες πια… αλλά μάλλον για ιταλικές που υπήρχαν εκεί…
Τα χαρτονομίσματα αυτά έμειναν στην κυκλοφορία μέχρι το 1951 όταν και έγινε ανεξάρτητο κράτος η Λιβύη και επανενώθηκε!!

Η σειρά αυτή έχει αρκετά ακριβά χαρτονομίσματα ειδικά στις πολύ καλές καταστάσεις… και όσο ανεβαίνει η ονομαστική αξία ακριβαίνουν! Όμως.. δύσκολο είναι και το χαρτονόμισμα των 2 λιρών… μιας και υπήρχε ταυτόχρονη κυκλοφορία και νομίσματος ίδιας άξιας!

Η σειρά έχει και SPECIMEN χαρτονομίσματα... και είναι πιο ακριβά τις περισσότερες φορές.

Και ας δούμε τώρα την μετεξέλιξη των ΒΜΑ… που ήταν τα ΒΑF….

Το 1946 ο πόλεμος είχε τελειώσει πια… όποτε δεν χρειαζόταν να τυπώνονται χαρτονομίσματα της στρατιωτικής αρχής! Αλλά πάντα χρειαζόταν ένα είδος πληρωμής για τους στρατιώτες εντός των βάσεων και των στρατοπέδων τους!

Έτσι… άλλαξε η ονομασία και ονομάστηκαν British Armed Forces.. (βρετανικές Ένοπλες Δυνάμεις), για να τα ξεχωρίζεις πια.. αλλά άλλαξε και η ιδιότητα τους.. αφού δεν ήταν πια χαρτονομίσματα αλλά ένα είδος κουπονιού…για εσωτερική χρήση στα στρατόπεδα! Πάνω γράφουν Special Voucher!

Παρόλα αυτά… το 1946 μάλλον λόγο έλλειψης μικρών κερμάτων… παρήγγειλαν στην ΤDLR (Thomas De La Rue), και τύπωσε τόκεν της μισής και της 1 πέννας σε χαρτί πάνω σε πολλαπλών στρώσεων χαρτί ή χαρτόνι… για να το κάνουν ποιο ανθεκτικό και σκληρό! Αυτά ήταν σκούρα καφέ με μαύρα γράμματα και το μόνο που έγραφαν ήταν το British Armed Forces ½ d ή 1d… ήταν στρογγυλά για να μοιάζουν με κέρματα! (υπήρχαν και πλαστικά τόκεν.. αλλά δεν θα αναφερθώ εδώ… μιας και εδώ είναι για χαρτονομίσματα… τα τόκεν που ανάφερα θεωρούνται χαρτονομίσματα λόγο του υλικού που φτιάχτηκαν!)

Την ίδια χρονιά, το 1946 τυπώνεται η πρώτη σειρά κουπονιών – χαρτονομισμάτων, που όμως δεν αναφέρει πάνω την σειρά.. όπως έγινε αργότερα με όλες τις υπόλοιπες… και πάλι η TDLR ήταν αυτή που τα τύπωσε για λογαριασμό των βρετανικών ενόπλων δυνάμεων.
Οι αξίες στην σειρά ήταν: 3 πέννες, 6 πέννες, 1 σελίνι, 2 ½ σελίνια, 5 σελίνια, 10 σελίνια και 1 λίρα!

Αυτά βγήκαν την 1η Αυγούστου 1946 για να χρησιμοποιηθούν από τα βρετανικά στρατεύματα στην κατεχόμενη Γερμανία και Αυστρία! Αργότερα στις 6 Μαΐου του 1947 χρησιμοποιήθηκαν και από τα βρετανικά στρατεύματα στην κατεχομένη Ιαπωνία!

Μερικά από τα χαρτονομίσματα αυτά της σειράς, και αναφέρομαι σε όλες τις αξίες, επισφραγίστηκαν με την επιγραφή ISSUED IN H.M. SHIPS AFLOAT FOR USE IN NAAFI CANTEENS ONLY (εκδόθηκαν για τα της αυτού μεγαλειότητας πλοία που είναι στην θάλασσα, για χρήση μόνο στις καντίνες του ΝΑΑFI…) όπου ΝΑΑFI είναι το Navy, Army, Air Force Institutes (ήταν οργανισμός που δημιουργήθηκε από την βρετανική κυβέρνηση το 1921 για να παρέχει στις ένοπλες δυνάμεις ότι χρειάζονταν.. από το να πουλάει αγαθά, μέχρι καφετέριες, εστιατόρια κτλ…).

Αυτά είναι αρκετά σπάνια και δύσκολα, και χρησιμοποιήθηκαν από την Δύναμη Τ των πεζοναυτών, την ελίτ των βρετανικών δυνάμεων της.. που ήταν στην Ιαπωνία και ήταν μέρος της B.C.O. F. (British Commonwealth Occupation Force – δύναμη κατοχής της Βρετανικής Κοινοπολιτείας.) που αποτελούνταν από δυνάμεις της
Μεγάλης Βρετανίας, της Ινδίας, της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας και ήταν στην κατεχομένη Ιαπωνία!

Το 1948 τυπώνεται η δεύτερη σειρά κουπονιών – χαρτονομισμάτων από την TDLR.
Αυτά αναφέρουν ότι είναι η δεύτερη σειρά για να διαχωριστούν από την πρώτη…
Το 1961 υπήρξε μια επανέκδοση της σειράς αυτής με ελαφρώς αλλαγμένα στοιχεία ασφαλείας!

Έτσι βλέπουμε τα εξής…

Οι 3 πέννες που βγήκαν το 1948 να έχουν μεταλλική γραμμή ασφαλείας, ενώ οι 3 πέννες του 1961 να έχουν τυπωθεί σε χαρτί με υδατόσημο.

Το ίδιο ίσχυε και για τις 6 πέννες, και το 1 σελίνι αλλά και για τα 2 ½ σελίνια.

Τα 5 σελίνια έχουν μεταλλική γραμμή ασφαλείας αυτά που τυπώθηκαν το 1948, ενώ παρατηρούμε στα του 1961 να υπάρχουν 2 ποικιλίες… η μία είναι με χαρτί με υδατόσημο και μαύρου χρώματος αριθμό σειράς, ενώ η άλλη ποικιλία να είναι πάλι σε χαρτί με υδατόσημο αλλά να έχει κόκκινου χρώματος αριθμό σειράς!
Τέλος υπάρχει και ακυρωμένο χαρτονόμισμα με 2 τρύπες και κανονικό αριθμό σειράς, και είναι από αυτά που έμειναν στοκαρισμένα και δεν δόθηκαν… δεν πρόλαβαν.. αν και η σειρά αυτή παρέμεινε σε χρήση μέχρι το 1971.

Τα 10 σελίνια και η 1 λίρα.. ακολουθούν τα πρώτα.. δηλαδή τα του 1948 είναι με γραμμή μεταλλική ενώ του 1961 με υδατογραφημένο χαρτί!

Στην σειρά αυτή υπήρχε και χαρτονόμισμα των 5 λιρών.. που εκδόθηκε το 1958 σε υδατογραφημένο χαρτί!

Η τρίτη σειρά χαρτονομισμάτων αναφέρεται με ημερομηνία 1956 αλλά κανονικά τυπώθηκαν το 1948. δεν κυκλοφόρησαν όμως παρά μόνο το 1956 κατά την κρίση στο Σουέζ. Τελικά όμως η κατάσταση εκεί λύθηκε σύντομα… κρατώντας 2 μόνο μήνες…
Η εταιρεία που τα τύπωσε ήταν η J.Waddington Ltd αλλά μέρος του σχεδίου έγινε από την TDLR.

Στην σειρά αυτή βλέπουμε αξίες των 3 πεννών, 6 πεννών, 1 σελινιού στο οποίο συναντάμε το κανονικό, αλλά και ακυρωμένο με 2 τρύπες ακύρωσης. Επίσης υπάρχει και specimen με μια τρύπα ακύρωσης.

Στην σειρά υπάρχουν επίσης οι αξίες των 2 ½ σελινιών, των 5 σελινιών, των 10 σελινιών κανονικό και ακυρωμένο με κανονικό αριθμό και 2 τρύπες ακύρωσης.. από στοκ που έμεινε… και τέλος υπήρχε και το χαρτονόμισμα της 1 λίρας!
Με εξαίρεση αυτό της 1 λίρας.. τα αλλά δεν είναι τόσο εύκολα.. και είναι ακριβότερα ειδικά ακυκλοφόρητα!

Η τέταρτη σειρά τυπώθηκε το 1962 αλλά δεν κυκλοφόρησε ποτέ! Μέσα υπάρχουν και σπάνια κομμάτια αλλά και φτηνά!

Οι αξίες που είχε ήταν οι 3 πέννες, 6 πέννες, 1 σελίνι (απλό, ακυρωμένο με 2 τρύπες μιας και ήταν από στοκ, και specimen με 1 τρύπα), 2 ½ σελίνια, 5 σελίνια, 10 σελίνια (απλό, ακυρωμένο με κανονικό αριθμό σειράς μιας και ήταν από στοκ και 2 τρύπες, και specimen με 1 τρύπα), και 1 λίρας (απλό και specimen με σπέσιαλ αριθμό σειράς και 1 τρύπα ακύρωσης!).

Η πέμπτη σειρά είναι γνωστή μόνο από ελάχιστα δοκίμια με specimen! Όλα είναι σπάνια! Έγινε κάπου την δεκαετία του 1960….
Οι αξίες είναι 3 πέννες, 6 πέννες, 1 σελίνι, 2 ½ σελίνια, 5 σελίνια, 10 σελίνια, 1 λίρα.

Τέλος έχουμε την έκτη σειρά του 1972, μόνο που σε αυτή έχουμε 2 υποσειρές εντός της!
Η πρώτη τυπώθηκε από την TDLR σε αξίες των 5 νέων πεννών, 10 νέων πεννών και 50 νέων πεννών.
Οι αξίες αυτές έχουν και τα specimen τους.

Η δεύτερη υποσειρά είναι ακριβώς η ίδια αλλά τυπώθηκε από την BWC (Bradbury Wilkinson and Company).

Η αξίες είναι ίδιες 5, 10 και 50 νέες πέννες.. αλλά δεν έχουν specimen….

Και οι δυο είναι φτηνές σειρές και εύκολες….
Η σειρά του 1972 τυπώθηκε για να αντικαταστήσει τις σειρές που ήταν με το παλιό νομισματικό σύστημα της Αγγλίας…

Το 1979 αποσύρθηκαν τα τελευταία κουπόνια!

Η 6η σειρά.. (και οι δυο υποσειρές..) έχουν επίτηδες από ένα λάθος.. για να τα ξεχωρίζουν μην τυχόν υπάρχουν πλαστά! Το ποιο είναι το λάθος… δεν το γνωρίζω!
Πάντως.. για να είμαι ειλικρινής.. δε ξέρω καν αν κυκλοφόρησε η 6η σειρά … πιθανόν όχι!

Τώρα… πολλοί θα απόρρητε γιατί ανάφερα σε κάποιες ποικιλίες… ότι είχαν κανονικό αριθμό σειράς….ενώ ήταν ακυρωμένα..

Αυτό είναι γιατί το υπουργείο αμύνης της Μεγάλης Βρετανίας, πούλησε μια μεγάλη ποσότητα από χαρτονομίσματα που ήταν σε στοκ σε συλέκτες, ακυρώνοντας τα με 2 τρύπες, πριν κάποια χρόνια… αυτά ήταν τα 5 σελίνια του 1948, το 1 σελίνι του 1956, τα 5 σελίνια του 1956, τα 10 σελίνια του 1956, το 1 σελίνι του 1962 και τα 10 σελίνια του 1962.
Αυτά είχαν κανονικό αριθμό σειράς μιας και ήταν απλά χαρτονομίσματα! Όμως υπήρξε πρόβλημα στο ότι τα μπέρδευαν με τα specimen! Το γνήσια specimen των 5 σεληνίων του 1948, των 5 και των 10 σεληνίων του 1956, των 10 σεληνίων του 1962, είχαν μια μόνο τρύπα ακύρωσης και ειδικό αριθμό που ήταν 123456 ενώ οι μεγαλύτερες αξίες μπορεί να είχαν και το 789012.

Οφείλω να πω ότι και άλλοι στρατοί είχαν παραπλήσια! Οι αμερικανοί έχουν πολλές σειρές από τέτοια.. μάλιστα για την πάταξη της μαύρης αγοράς.. επέλεγαν μυστικά μια μέρα και εκείνη την μέρα δεν έβγαινε κάνεις εξοδούχος! Είχες μόνο εκείνη την μέρα να αλλάξεις τα χαρτονομίσματα σου με την νέα σειρά και αυτόματα τα άλλα αχρηστεύονταν! Έτσι.. αν κάποιος στον εκτός στρατοπέδου κόσμο.. είχε από τα παλιά από τν μαύρη αγορά…… έχανε τα χρήματα του!
Έξυπνο κόλπο! Αλλά.. όλα αυτά είναι άλλη ιστορία.. που δεν την ξέρω και πολύ καλά… ας μείνουμε λοιπόν στα βρετανικά για την ώρα…

Γενικά εύκολα βρίσκονται συνήθως τα χαρτονομίσματα της 1 λίρας της 2ης 3ης και 4ης σειράς, το 5λιρο του 1958 και η 6η σειρά… όπου και είναι πολύ φτηνά ακόμα και σε ακυκλοφόρητη κατάσταση!

Νομίζετε ότι τέλειωσαν τα στρατιωτικά βρετανικά;;

Έτσι έλεγαν όλοι.. κι έτσι λέει κι ο Κράους.. αλλά δεν είναι έτσι!!! Με τον πόλεμο στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.. οι βρετανικές δυνάμεις αναγκάστηκαν να κόψουν πάλι στρατιωτικό χρήμα κουπόνι… όπως έκαναν και οι συνάδελφοι τους αμερικάνοι!

Αυτά δεν έχουν καμία σχέση με τα προηγούμενα… γιατί μοιάζουν υπερβολικά με τις τάπες που έπαιζαν τα παιδιά… θυμάστε αυτά που ήταν μέσα στα γαριδάκια… χαχαχαχα

Είναι φτιαγμένα από πλαστικοποιημένες στρώσεις χαρτιού… και έχουν διάφορες εικόνες… κάποια είναι με προπαγάνδα.. αλλά… αν δείτε και τα αμερικάνικα.. θα καταλάβετε…

Σε αυτά έχουμε 9 εκδόσεις… και αναφέρονται ως gift certificates!

Αν ισχύει και στους βρετανούς ο λόγος αυτών των κουπονιών… δεν ξέρω.. αλλά οι αμερικάνοι.. τα έφτιαξαν (τα αμερικανικά είναι πλαστικά!), για να μην κουβαλάνε από την Αμερική τόνους μεταλλικών νομισμάτων… ενώ μιας και δεν είχαν δικαίωμα να τα πουν χρήμα… (νόμισμα και χαρτονόμισμα κόβει μόνο το κράτος!), ονομάστηκαν gift certificates!

Η πρώτη βρετανική σειρά είναι του 2004 (αν και βγήκαν τον Οκτώβριο του 2005) με ονοματικές αξίες 5, 10 και 25 σεντ!
Ναι! Αυτό είναι ένα από τα παράδοξα αυτών των βρετανικών κουπονιών! Είναι σε αμερικανικά σεντ… απλά γιατί γίνονταν δεκτά και από αμερικανούς…. Και μιας και τα αμερικάνικα ήταν η πλειονότητα… και οι βρετανοί έπαιρναν ρέστα αμερικανικά κουπόνια.. αλλά και οι αμερικάνοι έπαιρναν καμιά φορά βρετανικά…

Η σειρά αποτελείτε από 12 διαφορετικά κομμάτια… σε κάθε αξία! Πιθανόν ακολούθησαν στην αρχή τους Αμερικανούς.. που κάθε μήνα κόβουν από ένα των 5, 10 και 25 σεντ!
Τα βρετανικά αυτής της σειράς.. έχουν μια ιδιαιτερότητα… μιας και όπως ανάφερα υπήρχαν μόνο 12 σχέδια! Έτσι βλέπουμε το ίδιο σχέδιο να υπάρχει και σαν 5 και αν 10 και σαν 25 σεντ!!

Η δεύτερη σειρά ήταν το 2006 και ήταν σπέσιαλ έκδοση για το μουντιάλ! Κόπηκαν μόλις 4 διαφορετικά… 1 των 5 σεντ, 1 των 10 σεντ και 2 των 25 σεντ! Θα δείτε τον Μπέκαμ και τον Λάμπαρτ πάνω… πχ… χαχαχα

Η τρίτη σειρά (θεωρείτε σαν 2η γενική σειρά…), κόπηκε το 2007 και αποτελούνταν από 6 διαφορετικά… 2 των 5 σεντ, 2 των 10 σεντ και 2 των 25 σεντ.

Η τέταρτη σειρά είναι σπέσιαλ σειρά και πάλι… εκδόθηκε για το Αφγανιστάν και περνούσε μόνο εκεί.. στην Καμπούλ… το 2006.
Αποτελείτε από 3 μόνο , 1 των 5 σεντ 1 των 10 και ένα των 25… αλλά έχει μία βασικότατη διαφορά!!! Αυτά είναι σε eurocent!!!!! Ναι!!! Έκοψαν ευρωλεπτά ενώ δεν είναι στο ευρώ!!!

Η πέμπτη σειρά είναι κι αυτή σπέσιαλ έκδοση του 2008 και ονομάζεται Desperate Dan… πάνω έχει ένα… καρτούν… βγήκαν 3 διαφορετικά.. ένα σε κάθε αξία και είναι πάλι σε αμερικανικά σεντ! Νομίζω βγήκε το καλοκαίρι του 2008.

Η έκτη σειρά (θεωρείτε η 3η γενική σειρά), εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 2008 και αποτελείτε από 4 διαφορετικά σχέδια! 1 των 5 σεντ, 1 των 10 σεντ και 2 των 25 σεντ Αμερικής.

Η εβδόμη σειρά…. Βγήκε τον Οκτώβριο του 2009 και αποτελείτε από 3 διαφορετικά σχέδια.. ένα σε κάθε αξία… είναι κι αυτό σε USA cents.

Η όγδοη σειρά.. είναι σπέσιαλ (θεωρείτε η 3η σπέσιαλ σειρά…!! τώρα…) και εκδόθηκε το Μάιο του 2010. Είναι 3 διαφορετικά σχέδια ένα σε κάθε αξία (USA cents), και γιορτάζει τα 90 χρόνια της ΝΑΑFI.

Η ένατη σειρά είναι του 2011 και θεωρείτε η 4η σπέσιαλ σειρά.. και πάλι για την NAAFI.. που είναι πάνω από 90 χρονών!! Βγήκαν 3 διαφορετικά σχέδια.. ένα σε κάθε αξία.. σε USA σεντ.

Άγνωστο γιατί.. τα συγκεκριμένα δεν έχουν ακόμα περάσει στον κατάλογο του Κράους σαν χαρτονομίσματα… ενώ τα αμερικάνικα έχουν μπει… άσχετα αν είναι πλαστικά! (περίεργο που τα έβαλαν στα χαρτονομίσματα… κι όχι σαν είδος κέρματος.. αλλά…). Τα βρετανικά pogs.. όπως λέγονται (pogs ήταν οι τάπες … το παιδικό παιχνίδι… που ανάφερα..), είναι σαφώς δυσκολότερα από τα αμερικανικά στο να τα βρεις… (αν και τα αμερικάνικα δεν είναι κι εύκολα.. τουλάχιστον όχι όλα..).

Σας παραθέτω φωτογραφία 3 βρετανικών τέτοιων κουπονιών για να δείτε πως είναι…
Ανήκουν σε 2 διαφορετικές σειρές από τις γενικές…
Είναι τα μόνα βρετανικά που έχω μέχρι στιγμής… ενώ από αμερικάνικα έχω αρκετά!



Και τα τρία ανήκουν στην τρίτη σειρά που εκδόθηκαν το 2007 (είναι η δεύτερη γενική σειρά)
το πρώτο είναι των 5 σεντ και τα άλλα δυο ειναι των 10 σεντ!

Επειδή δεν το ανάφερα... η πίσω πλευρα έχει τόσο στα αμερικάνικα τόσο και στα βρετανικά μόνο την ονομαστική αξία με μεγάλα νούμερα και σχετικά μεγάλα γράμματα το cents, και για να ξεχωρίζουν... εχουν και αλλο χρώμα στην πλευρά αυτή! (Τα αμερικάνικα έχουν άλλους χρωματισμούς!)

τα βρετανικά έχουν... Πράσινο χρώμα για τα 5 cent, Κίτρινο για τα 10 cent, και Μπλε για τα 25 cent.
Η σειρά με τα eurocent... έχει άλλο χρωματισμό για να ξεχωρίζει....

Κόκκινο για τα 5 cent, Ποστοκαλί για τα 10 cent και Μαύρο για τα 25 cent... αλλά γράφουν καθαρά EURO CENTS.

Η διάμετρος τους είναι 40 χιλιοστά!

ΠΗΓΗ: NMS